Τεχνικές Θεάτρου, Θεατρικού Παιχνιδιού, Εκπαιδευτικού Δράματος
Ο σχεδιασμός μιας σειράς μαθημάτων
Κάθε μάθημα ή σειρά μαθημάτων σχεδιάζεται ανάλογα με την ηλικία, το διαθέσιμο χρόνο και το επίπεδο των μελών της ομάδας και καλό είναι να έχει τα στοιχεία:
α) της δημιουργίας, (κάτι δημιουργείται, ατομικά ή σε ομάδες),
β) της παρουσίασης (η δημιουργία παρουσιάζεται στην ομάδα),
γ) της ανταπόκρισης (η παρουσίαση σχολιάζεται, ανατροφοδοτείται και ξαναδουλεύεται).
Οι δυναμικές εικόνες
Τα μέλη της ομάδας, ατομικά ή σαν σύνολο, καλούνται να φτιάξουν με τα σώματά τους μια «φωτογραφία». Λέγονται επίσης και «παγωμένες εικόνες», «ακίνητες εικόνες», «ταμπλό» κ.ά..
Είναι εικόνες γεμάτες δυναμική ενέργεια που για αφετηρία ή ερέθισμα μπορεί να έχουν μια φωτογραφία, ένα στίχο, μία ανάμνηση, ένα γεγονός, ένα συναίσθημα, μια άποψη κ.ά.
Η τεχνική των δυναμικών εικόνων είναι δημοφιλής, βρίσκει πολλές εφαρμογές και μερικοί τρόποι όπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι:
α) Σαν απλή άσκηση για ζέσταμα π.χ. «Ας φτιάξουμε μια εικόνα ενός τρακτέρ με τα σώματά μας»
β) Σαν στρατηγική και εργαλείο έρευνας ενός θέματος π.χ. «Φτιάξτε μια δυναμική εικόνα που να εκφράζει το εκπαιδευτικό σύστημα» ή ενός χαρακτήρα ή για να δώσει ευκαιρία για κατάθεση και ανταλλαγή απόψεων.
γ) Σαν εργαλείο για πρωτογενή δημιουργία ή θεατρική σύμβαση όπως να αυξήσει την δραματική ένταση σε παράσταση π.χ.
- Η δράση παγώνει και κάποιος αφηγείται κάτι, ή μπορεί να σταματήσει το γρήγορο ρυθμό μιας δραστηριότητας και να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να εστιάσουν σε μια λεπτομέρεια,
- ή μπορεί να βοηθήσει την ομάδα να μπει στη καρδιά ενός θέματος, να αναπτύξει μια αφήγηση και να οδηγηθεί σε ένα πιο στυλιζαρισμένο είδος παρουσίασης μακριά από νατουραλισμούς
- ή μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για μια ομαδική πρωτότυπη δημιουργία-σενάριο ή χορογραφία- π.χ. αναπαράγοντας μια φωτογραφία και επικεντρώνοντας σ’ ένα σημαντικό σημείο ή σε μια συμβολική ιδέα της, φτιάχνουμε πολλές δυναμικές εικόνες στη σειρά,
- ή μπορεί να βοηθήσει να παιχτούν γρήγορα και συμπυκνωμένα ολόκληρα έργα όταν π.χ. χρειάζεται να γίνει ένα είδος γρήγορης επανάληψης σε μια πρόβα. Παράδειγμα: Κάποιος μπαίνει στον χώρο και παίρνει μια στάση. Μετά μπαίνει και κάποιος άλλος για να συμπληρώνει την εικόνα, παίρνοντας μια στάση κοντά ή μακριά, ακουμπώντας ή όχι τον πρώτο. Κατόπιν, ένας τρίτος συμπληρώνει την εικόνα. Τα παραπάνω γίνονται χωρίς κανείς να σχολιάζει, να υποδεικνύει ή να εξηγεί τις προθέσεις του. Η υπόλοιπη ομάδα συζητά τη σύνθεση που προέκυψε, π.χ. ποιοι είναι, πού είναι, τι σχέση έχουν, τι έχει συμβεί λίγο πριν, τι θα συμβεί μετά κλπ. Δύο παραδείγματα από το Youtube:
- https://www.youtube.com/watch?v=GsReHVKD0iA
- https://www.youtube.com/watch?v=ZM1aNlGIUt4
Με αυτή τη μέθοδο μπορεί επίσης να φτιαχτεί μια σειρά από διαδοχικές εικόνες – ταμπλό – που να διηγούνται μια ιστορία ή μια κατάσταση που θα εισηγηθεί ο εμψυχωτής, π.χ. «ανθρώπινα δικαιώματα». Το σημαντικό είναι ότι όλοι μπορούν να συνεισφέρουν στο χτίσιμο μιας μικρής ιστορίας χωρίς να ξέρουν τι είχε ο προηγούμενος στο μυαλό του.
Από μια πιο έμπειρη ομάδα θα ζητάγαμε τα αγάλματα να ζωντανέψουν και να «παίξουν» τη συνέχεια της ιστορίας που εισηγήθηκαν οι παρατηρητές.
Η άσκηση αυτή μπορεί να επεκταθεί ώστε όλα τα μέλη της ομάδας να πάρουν τελικά μέρος στη σύνθεση, φτιάχνοντας πιθανώς μια ιστορία. Η αρχική κατάσταση μπορεί να δοθεί από αυτόν που μπαίνει πρώτος και οι άλλοι πρέπει να καταλάβουν το Τι και το Πού και να αντιδράσουν γρήγορα και θετικά π.χ. ο Α λέει: «Εσύ, Νίκο, δέχεσαι τη Μαρία για…», οπότε οι άλλοι μπαίνουν αμέσως και φτιάχνουν π.χ. τη σκηνή ενός γάμου. Ο εμψυχωτής μπορεί να παγώσει την εικόνα και να ρωτήσει τους παρευρισκόμενους (με άγγιγμα στον ώμο) για το ποιος είναι, γιατί βρίσκεται εκεί κλπ. Μια πιο δύσκολη εξέλιξη της άσκησης θα ήταν από το σημείο που ολοκληρώθηκε η εικόνα, να αρχίσουν οι χαρακτήρες να μιλούν αυτοσχεδιά-ζοντας με μικρές προφανείς φράσεις, ανάλογα με τη θέση που βρίσκονται αυτοί και οι διπλανοί χαρακτήρες.
Από το βιβλίο: Γκόβας , Ν. (2001) «Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις – παιχνίδια – τεχνικές για εκπαιδευτικούς, εμψυχωτές νεανικών ομάδων». Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
*1 ΙΣΤΟΡΙΑ: Μπορεί κάλλιστα να αξιοποιηθεί στο τέλος ενός μαθήματος ή ενός κεφαλαίου της Ιστορίας ή και στο τέλος της χρονιάς, ως σύνοψη και εμπέδωση των διάφορων ιστορικών φάσεων μιας περιόδου, όπου οι ομάδες επιλέγουν ένα διαφορετικό, η κάθε μία, ιστορικό θέμα, δημιουργούν το σενάριο, σκηνοθετούν και παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης μια σκηνή, καλώντας την τάξη να μαντέψει την ιστορική σκηνή και να αξιολογήσει το αποτέλεσμα της κάθε ομάδος.
 |
| Students creating a tableau at the Met. Photo by Don Pollard. |
*2 ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΟ: Tableaux vivant είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο για να εμπλέξει τους μαθητές κατά τη διάρκεια της περιήγησής τους σε ένα μουσείο. Η δραστηριότητα ενεργοποιεί τη φαντασία όλων των συμμετεχόντων.
Για παράδειγμα:
- Μπροστά από ένα γλυπτό ή πίνακα ζωγραφικής, προσκαλούμε τους μαθητές να πάρουν σιγά-σιγά την στάση και την έκφραση των προσώπων του θέματος. Μια μικρή διακοπή από τη παγωμένη εικόνα για να κοιτάξουν ξανά την σύνθεση τα πρόσωπα και την έκφραση τους, στο έργο τέχνης. Συζητήστε για το πώς η στάση και η έκφραση του προσώπου αποκαλύπτουν στοιχεία για την ταυτότητα του ατόμου. Δοκιμάστε μια άλλη παγωμένη σκηνή, αλλά αυτή τη φορά, οι μαθητές να αλλάξουν στάση τους και την έκφραση των προσώπων. Τι θα αλλάξουν ή τι θα κάνουν διαφορετικό;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου